رمان «اتاق» نوشته اِما دُوناِهو با ترجمه علی قانع
رمان «اتاق» نوشته اِما دُوناِهو داستان زندگی مادر و پسری است كه در یک آلونک زندانی شدهاند و تمام دنیایشان در همين «اتاق» خلاصه شده است. این رمان با به چالش كشیدن مسایل روانشناسی، مخاطب را از ابتدای داستان با اثر درگیر میكند.
به گزارش خبرگزاری كتاب ایران (ایبنا)، رمان «اتاق» نوشته اِما دُوناِهو با ترجمه علی قانع از سوی نشر آموت منتشر شده است.
راوی داستان كودكی پنج ساله است كه در اتاقي به دنیا آمده و دنیایی بزرگتر از آن را در زندگیاش ندیده است. رمان «اتاق» داستان زندگی مادر و فرزندی است كه در اتاقی محبوس شدهاند و فضای اتاق برای مادر سراسر شكنجه است و تنهایی، اما برای جک كه غیر از اتاق جایی ندیده شرایط خیلی متفاوت است. تنها زمانی كه این دو شخصیت در كنار هم قرار میگیرند مخاطب احساس میكند با داستانی واقعی روبهرو است كه روابط انسانی در آن نقش مهمی دارد.
نویسنده در صفحات آغازین این كتاب به مرور مخاطب را وارد فضای داستان میكند و شرایط را برای او شرح میدهد. انتخاب راوی پنج ساله داستان هم در نوع خود شايان توجه است. شاید یكی از دلایل نویسنده برای انتخابش این بوده كه حوادث داستان را از ذهن شخصیتی برای مخاطب روایت كند كه اطلاعات كافی از دنیای اطرافش ندارد و در بسیاری از موارد نامطمئن و البته صادق است، اینگونه است كه مخاطب درگیر داستان میشود و سعی میكند خود تصمیم بگیرد و گرههای داستان را بگشاید.
قانع درباره روایت این داستان گفت: زیبایی داستان به این است كه از زبان كودكی پنج ساله روایت شده و ویژگیهای دنیای كودكان در آن حس میشود؛ دنیایی كه در آن دروغ وجود ندارد و هر چیزی آن طور كه هست توصیف میشود. جک آنچیزی را توصیف میكند كه لمس كرده و پیچیدگی عالم بزرگسالان را در روایتش ندارد. نویسنده در زمان نوشتن این رمان فرزندی در همین سن و سال داشته و همین امر به او در نوشتن رمان كمک كرده است.
نویسنده روایت داستان را بر عهده كودک پنج سالهای گذاشته تا اتاقی را توصیف كند كه تمام دنیای او است. در واقع او و مادرش را یک مرد ربوده و آنها به اجبار در این محیط زندگی میكنند. قانع در اینباره افزود: مادر جک زمانی كه آزاد میشود تحت فشار زیادی قرار میگیرد. او كه هفت سال در انتظار آزادی بوده، با رهایی از زندانی كه در آن اسیر بوده وارد زندانی دیگر میشود. همين فشار روانی است كه سبب میشود وی تصميمات عجيبی در داستان بگيرد.
این رمان مدت كمی بعد از انتشارش مورد استقبال گستردهای قرار گرفت و جوایز بسیاری را نیز كسب كرد. موفق شد به فهرست نهایی بوكر 2010 راه یابد و سه هفته بعد عنوان رمان برتر نویسندگان راجرز كانادا را از آن خود كند. از طرفی خیلی زود به صدر جدول پرفروشترین كتابهای نیویورك تایمز راه یافت؛ رمانی كه جوایز فرماندار كل كانادا و راجرز رایترز را نیز كسب كرد.
مترجم رمان «اتاق» معتقد است انتخاب و تصمیمگیریهای مادر جک به عنوان یک زن، بسیار دردناك و سخت بوده و كالبدشكافی افكار این زن و وارد شدن نویسنده به بحثهای روانشناسی از دلایل تفاوت و موفقیت این رمان در بین دیگر داستانهای آمریكایی است.
جك از جهات بسیاری شبیه كودكان معمولی است؛ علاقهمند به كتاب، تماشای تلویزیون و بازی با مادرش. در این كتاب باوجود تمامی لحظات تلخی كه درونش دارد، امید و زیبایی را نیز میتوان در آن دید و در كنار تمام سختیها، این امید به زندگی و عشق مادر و فرزند است كه داستان را سرزنده نگه میدارد. مخاطبی كه وارد «اتاق» میشود، همانند جک احساس میكند با دنیایی روبهرو است كه آن را برای نخستین بار تجربه میكند.
به اعتقاد مترجم رمان «اتاق»، دُوناِهو شخصیت پنج ساله داستانش را با ظرافت به داستانهای قدیمی ربط میدهد و نام شخصیت اصلی داستان، جک، نیز از همان داستانهای آشنا برگرفته شده است. قانع توضيح داد: نویسنده در این اثر به نوعی تداعیگر داستان «جک و لوبیای سحرآمیز» است. در اینجا جک به همه چیز از دریچه اتاق و تلویزیون مینگرد و بعد از رهایی از آلونكی كه در آن اسیر شده هر آنچه را میبیند با صحنههای تلویزیون مقایسه میكند و حقیقت را با آن میسنجد.
قانع درباره طرح روی جلد كتاب گفت: این طرح تقریبا برگرفته از جلد نسخه اصلی كتاب است و به بخشی از داستان اشاره دارد. جک تنها چند مداد رنگی در اختیار داشت و از آنجایی كه دنیای اطرافش محدود بود دچار كوررنگی شده و همه چیز را با همان رنگها میدید.
علی قانع، مترجم كتاب، درباره موفقیت این كتاب گفت: رمان «اتاق» در ظاهر یک داستان حادثهای مانند بسیاری از داستانهای آمریكایی است اما هر چه مخاطب بیشتر در داستان به پیش میرود با مسایل انسانشناسی و روانشناسی بیشتری روبهرو میشود و همین امر نقطه تمایز و قوت داستان است.
قانع، نویسنده و مترجم، دو مجموعه داستان به نامهای «مورچههایی كه پدرم را خوردند» و «راهپیمایی روی ماه» را منتشر كرده است. مجموعه داستان «قرار بازی» از چند نویسنده زن غربی و «دختر سیاه دختر سفید» اثر جویس كارول اوتس نیز آثاری هستند كه با ترجمه قانع به فارسی ترجمه شده است.
رمان «اتاق» نوشته اِما دُوناِهو با ترجمه علی قانع در 360 صفحه و به بهای هفت هزار و 500 تومان از سوی نشر «آموت»روانه بازار كتاب ایران شده است.