روزنامه همشهری (گروه ادب و هنر) : رمان «آقای پیپ» اثر لوید جونز نویسنده 57ساله نیوزیلندی است که در سال 2007 در فهرست نهایی جایزه معتبر «بوکر» قرار داشت و در همان سال جایزه نویسندگان کشور‌های مشترک‌المنافع را به‌دست آورد.
عنوان این کتاب از یکی از شخصیت‌های معروف رمان مشهور چارلز دیکنز یعنی «آرزو‌های بزرگ» برداشته شده و داستان آن هم براساس پیرنگ همین رمان شکل گرفته است. اندرو آدامسون این رمان را برای فیلم سینمایی که خود کارگردانی آن را بر عهده دارد، اقتباس کرده است. رمان آقای پیپ را در ایران خانم فریده اشرفی ترجمه و نشر آموت آن را در 288صفحه و با قیمت هشت هزار تومان منتشر کرده است.
چه چیزی باعث شد شما رمان آقای پیپ را بنویسید؟
داستان‌های من ماحصل یکسری دغدغه‌های خاص هستند. من این دغدغه‌ها را می‌کاوم و بعد از مدتی داستان از میان این دغدغه‌ها رشد می‌کند و یک جور روایت در تار و پود آن به‌وجود می‌آید. دغدغه‌هایی که باعث به‌وجود آمدن داستان آقای پیپ شدند، خیلی با فرهنگِ پسا استعماری منطقه اقیانوس آرام، مرتبط است. شاید عنوان مقدماتی‌ای که برای این رمان گذاشته بودم یعنی «خلق کردن اقیانوس آرام»، خود بهترین سرنخ است.
داستان رمان آقای پیپ با مکان و حوادثی سر و کار دارد که خارج از منطقه موسوم به «حاشیه اقیانوس آرام» سندیتی ندارد. آیا افزودن توضیحات به کتاب مدنظر‌تان قرار داشت؟
نه. رمان نباید نیازمند توضیحات باشد. رمان آقای پیپ به این جهت نوشته نشده که بخواهد درگیری‌ها یا جنبش جدایی‌طلب‌ها را توضیح بدهد. این کتاب را شخص دیگری باید بنویسد، ولی دوست دارم فکر کنم دنیایی که آقای پیپ در آن هست، دنیایی کامل و بی‌نقص باشد.
آیا به‌نظر شما آقای پیپ یک کتاب سیاسی است؟
بله، همینطور است، ولی شاید از جهاتی که به اندازه مناقشه بین یک جزیره و یک قدرت استعمارگر، واضح و آشکار نباشد. شاید یاد‌تان باشد که دولورس گیج است که چرا آقای واتس یک شخصیت ساختگی مثل آقای پیپ را باور می‌کند، ولی وجود شیطان را باور نمی‌کند. دغدغه‌های سیاسی دیگری هم در ارتباط با برتری مفروض زبان نوشتاری بر سنت روایت شفاهی، وجود دارد.
چرا از نیرو‌های دولت پاپوآ با عنوان «سرخ‌پوست‌ها» یاد می‌شود؟
رنگ پوست مردم بوگین ویل بسیار سیاه است. اگر بخواهیم مقایسه کنیم، رنگ پوست مردم پاپوآ سرخ است. مردم بوگین ویل به مردم پاپوآ گینه‌نو به‌طور معمول سرخپوست می‌گویند.
«خانه» یکی از اجزای مهم رمان آرزو‌های بزرگ و رمان آقای پیپ است. آیا مفهوم خانه برای شما به‌عنوان یک نیوزیلندی غیربومی دارای اهمیت است؟
من بومی‌ام! من به مکانی که در آن به دنیا آمدم، تعلق دارم. هیچ جای دیگر دنیا به جز نیوزیلند برای من حکم خانه را ندارد. در نیوزیلند این قضیه بحث‌انگیز است، ولی من خودم را نیوزیلندی بومی می‌دانم.
بوک گروپ-کلر چندلر / ترجمه: فرشید عطایی
