محمدعلي علومي، داستاننويس، با رمان «پريباد» به بازار كتاب آمد. وي در گفتوگو با «ايبنا» اين رمان را كه روايتي اسطورهاي درباره شهري است كه يک شبه نابود شده است، به نوعي توصيه ادبياش به هنرمندان و نويسندگان ايراني دانست كه در آثارشان فرهنگ ايراني را به نمایش دربياورند و شكل گرفتن مباني انديشه در هنگامه تضاد دنياي قديم با جديد را واكاوي كنند.
به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، رمان «پريباد» علومي امروز راهي بازار كتاب ايران شد. نويسنده اين رمان را توصيه نامه ادبي خود خوانده است.
«پريباد» روايتي اسطورهاي درباره شهري است كه يک شبه نابود شده است و تمثيلي از طمع و بهرهكشي استعمار از مردم ايران است. اين داستاننويس كه پاييز امسال (1390)، رمان «ظلمات» را منتشر کرد، در پاسخ به اين سوال كه «اين توصيهنامه خطاب به چه نسلي است و چه ميخواهد بگويد؟» گفت: اين كتاب توصيه نامهاي به هنرمندان، نويسندگان و شاعران اين مرز و بوم است كه كاري بكنند تا بتوانند فرهنگ غني و صاحب قدرتشان را به نمایش و اجرا در بياورند.
وي افزود: وقتي ما فرهنگي با اين قدمت و پيشينه طولاني با اين همه ظرفيت همدلي ميان انسان و طبيعت داريم، چرا بايد از آن غفلت كنيم.
علومي در ادامه موضوع تضاد ميان دنياي قديم و جديد را طرح كرد و گفت: تضاد ميان دنياي قديم و جديد سبب شكلگيري فلسفه و هنر شده است. در تاريخ هم وقتي بشر از گلهداري و كوهنشيني بيرون آمد و شهرهايي مانند آتن و پكن ساخته شد، انبوه حكيمان، نويسندگان و فيلسوفان پا به عرصه گذاشتند. همچنانكه فيلسوفاني مانند كارل ياسپرس هنوز معتقدند كه بنيان فلسفه بر آراي فيلسوفان قديم متكي است و هنوز فلسفه جديد كاري نكرده و حرفي تازه نزده است؛ در حالي كه مناديان نظري دنياي جديد مانند مونتسكيو، ژانژاک روسو و ديگران هر كدام تحليلي از جهان جديد دارند.
نويسنده «سوگ مغان» در ادامه درباره موضوع تضاد، در نسبت با فضاي داستاني رمان «پريباد» گفت: در اين رمان تضاد بين جهان قديم و جدید با ورود جهان جديد به ايران در شهر فرضي «پريباد» شكل ميگيرد. در ايران نيز مانند بسياري از كشورهاي شرقي؛ مانند هند، چين و غيره، به دليل استبداد حاكمان، مباني عيني، ذهني و نظري دنياي جديد نتوانست وارد شود و اين روند در تاريخ قبلتر از 50 سال اخير ايران با خشونت طي شده است.
علومي در ادامه، پيشينه جنگهاي داخلي ايران با سلطه استعمارگران را مرور كرد و گفت: در اين شرايط ديده شد كه استعمار در شكل نو به جهان شرق به چشم يک منبع خوب درآمد نگاه ميكند. از اين رو به عنوان مثال در ايران مقاومتهاي محلي را درهم ميشكند و با مردم نواحي مختلف ايران به جنگ درميآيد.
نويسنده «خانه كوچک» همچنين درباره رمان جدیدش گفت: «پريباد» شهري است كه مصادف ميشود با سلطه استعمار. به این دلیل مقاومتهايي در ايران شكل ميگيرد و همه اينها در دل داستاني اسطورهاي روايت ميشود.
«پریباد» داستان شهری است که ناگهان در یک شب ناپدید شده است. راوی اين داستان اينگونه آورده است: «هیچ قصهگویی ندیده بودم که قصه پریباد را کاملا بداند. شهری بوده انگار به نام پریباد که یک شب محو میشود و یا طوفان آن را میبرد و شاید برعکس، طوفان، شهری را میآورد به نام پریباد. بعضی میگفتند ساکنانش دیو بودند. در قصهها، مکانش را حدود ایزدخواست در اطراف یزد میدانند و در روایتهایی، کنار جبار بارز، حدفاصل بم با نرماشیر. زابلیها هم میگویند این شهر کنار شهر سوخته بوده است.»
در ادامه داستان، «پیر ویس»، راوي داستان، ماجراهایی حیرتانگیز از شهر «پریباد» حکایت میکند. ماجراهای عجیب و غریب که آنها را از پدرش و او از پدر خود و او نیز از پدر خود یعنی مهرک، پسر میرزا فرجاد شنیده بود. خانمش هم هرچه را درباره پریباد و مردمش و ماجراهای شهر از پدر و مادر و پدربزرگهایش شنیده، تعریف میکند.
حکایت ماجراهای حیرتآور و عجیب و غریب پریباد، پاسخی هم هستند بر اینکه قصهها در جهان جدید نمردهاند: «پریباد که قصه نیست، نبود. شهری بود که محو شد؛ ناغافل در یک شب دود شد و رفت هوا ...»
نویسنده «پريباد» در بخش ديگري از سخنان خود این رمان را رمانی زنانه خوانده و گفته است: «پريباد» رمان زنانهاي است؛ چون آناهيتا و نماد زن در فرهنگ ايران نقش مهمي دارد.
پریباد، داستاني اسطورهاي دارد كه با نگاه به تاريخ معاصر ايران و اسطورههاي ايراني نوشته شده. از علومی، پیش از این دو رمان «سوگ مغان» و «خانه کوچک» در نشر آموت منتشر شده است.
رمان «پریباد» نوشته «محمدعلی علومی» در 544 صفحه و به قیمت 12هزار تومان توسط «نشر آموت» و با همکاری «بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان» منتشر شده است.
* همین خبر در خبرگزاری ایسنا