رمان «پیش از آنکه بخوابم» درباره «فراموشی» است که در آن، نویسنده با ترفندهای گوناگون مخاطب را با زوایای پیدا و پنهان زندگی زنی میانسال که اشرافی به گذشته خود ندارد آشنا می‌کند.
خبرگزاری فارس- علی الله سلیمی: رمان «پیش از آنکه بخوابم» نوشته اس. جی. واتسون با ترجمه شقایق قندهاری درباره موضوع«فراموشی»است که در آن، نویسنده با ترفندهای گوناگون مخاطب را با زوایای پیدا و پنهان زندگی زنی میانسال که اشرافی به گذشته خود ندارد آشنا می کند.
در سال های اخیر پا به پای داستان های تالیفی که به قلم نویسندگان پیشکسوت و نوقلم در بازار کتاب ایران انتشار می یابد، آثار ترجمه ای متعددی هم در این حوزه چاپ و منتشر می شود که برخی از آنها از نقاط قوت قابل توجهی برخوردار هستند که همین مسئله باعث می شود خوانندگان داستان در کشورمان با تازه های ادبیات داستانی جهان هم همزمان آشنا شوند. در این زمینه مترجمان خبره و آشنا به آثار برتر جهانی فعالیت می کنند که یکی از آنها، شقایق قندهاری، مترجم نام آشنای کشورمان است که در پرونده کاری او می توان ترجمه های موفقی از ادبیات روز جهان را دید. قندهاری فعالیت حرفه‌ای خود را در حوزه ترجمه کتاب از سال 1374 آغاز کرده و تاکنون در دوران فعالیت حرفه‌ای خود توانسته‌است چندین جایزه ادبی را دریافت کند. «عشق زن خوب» و «گریزپا» اثر آلیس مونرو، داستان«ابر ابله» از ارلند لو، «آیدابی» از کاترین هانیگان، و «سیاه دل» نوشته کورنلیا فونکه از آثاری هستند که شقایق قندهاری به فارسی ترجمه کرده‌است. وی همچنین در چند سال اخیر در زمینه ترجمه معکوس و فارسی به انگلیسی هم فعالیت‌هایی را انجام داده که ترجمه رمان «محمد» نوشته ابراهیم حسن بیگی و رمان نوجوان «هستی» اثر فرهاد حسن‌زاده از آن جمله است.
تازه‌ترین فعالیت شقایق قندهاری در این زمینه، ترجمه و انتشار رمان«پیش از آنکه بخوابم» نوشته اس. جی. واتسون است که یکی از آثار مطرح در حوزه ادبیات داستانی جهان محسوب می شود. اطلاعات موجود در ارتباط با این رمان نشان می دهد نسخه اصلی این رمان تاکنون به بیش از 42 زبان ترجمه شده و بیش از چهار میلیون نسخه فروش داشته است. ترجمه این اثر در کشور ما هم جای خودش را بین کتابخوان‌ها باز کرده و در فاصله کوتاهی به چاپ دوم رسیده است.
رمان «پیش از آنکه بخوابم» در وهله اول، موضوع تازه ای ندارد؛ سوژه تکراری و متاسفانه رایج در قرن حاضر که همان موضوع «فراموشی» است و بارها و بارها در آثار داستانی و فیلم های روز جهان به شکل های مختلف مطرح شده است. ظاهراً این کتاب بر اساس تجربیات نویسنده از حضور در کنار بیماران آلزایمری نوشته شده است.
راوی داستان، کریستین زن میانسالی است که وقتی از خواب می شود با فراموشی خاطرات گذشته خود مواجه می شود و این آغاز قصه ای است که اس. جی. واتسون برای رمان«پیش از آنکه بخوابم» انتخاب کرده است. داستانی که به ظاهر، طرح ساده و آشنایی دارد اما وقتی مخاطب با پرده هایی از داستان پیش می رود با صحنه های هیجان انگیز و غیر قابل پیش بینی مواجه می شود که همین وجه تمایز و به بیان دیگر، نقطه قوت این اثر با آثار مشابه می شود.
خانم کریستین وقتی با وضعیت جدید خود مواجه می شود، در ابتدا برایش باورپذیر نیست که قرار است به انبوه سئوال های بی جواب درباره گذشته خود پاسخی پیدا کند، اما روند ماجراها او را به سمتی سوق می دهد که مجبور می شود گذشته ای را مرور کند که خود هیچگونه قاطعیتی در آنها نمی بیند. از منظر کریستین، گذشته او در یادداشت های مکتوبی ثبت شده که به گفته اطرافیانش، خود او آنها را مکتوب کرده است، اما وقتی حافظه ای در کار نیست و گذشته او مانند قصه ای است که ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد، آن وقت انحصاری بودن این یادداشت ها به شخص خانم کریستین، با تردیدهایی همراه می شود.
نویسنده در این رمان طوری قصه پردازی می کند که شخصیت اول داستان، کریستین، با خوانندگان داستان در یک صف قرار می گیرند تا همزمان رویدادهای داستان را مانند سرابی در پیش روی خود مجسم کنند و در پذیرفتن و نپذیرفتن آن همچنان در شک و تردید باقی بمانند. ماجراها به گونه ای است که هم می شود همه آنها را بدون شک و تردید باور کرد و هم در قبول آنها تردید داشت.
داستان به شکل یادداشت های روزانه تنظیم شده که بار اصلی قصه روی این یادداشت ها متمرکز شده است. البته در داستان هایی که در آنها موضوع فراموشی به عنوان یک اصل در دستور کار نویسنده قرار می گیرد، همواره بیم لو رفتن پایان داستان مطرح است، چرا که این فراموشی با آگاهی ضمنی فردی که دچار فراموشی شده به گذشته ای نسبتاً طولانی به نوعی اهرم های کشش در داستان را متزلزل کرده و انگیزه مخاطب برای پیگیری ادامه ماجراها را کم کم با سستی و رخوت مواجه می کند. اما در داستان«پیش از آنکه بخوابم» همواره و در سطر سطر داستان نوعی حس غافگیری وجود دارد که باعث می شود نویسنده همواره از حدس و گمان های مخاطب جلوتر باشد و هر بار با نوع تازه ای از غافلگیری، مخاطب را برای پیگیری ادامه ماجراهای داستان ترغیب کند.
بطن قصه بسی دردناک است. حتی تصور چنین سرنوشتی برای هر خواننده ای بس سهمگین و دشوار است. این که یک روز صبح از خواب بیدار شوی و خود را در سن میانسالی ببینی و از گذشته خود کاملا بی خبر باشی و آن وقت بر اساس سناریویی که دیگران در اختیارت قرار می دهند، اکنون خود را به آن گذشته ای پیوند بدهی که یقین چندانی در صحت آن نداری. کریستین گذشته یک زندگی را در حالی به ناچار باور می کند که خود را در خلق ماجراهای آن چندان سهیم نمی داند. همزمان با شکل گیری گذشته ای نه چندان مطمئن، شک و تردیدها هم با قوت جان می گیرند و ترکیب این دو، زندگی هراس انگیزی را برای خانم کریستین رقم می زند که خود را اسیر این موج ناخواسته می بیند و طبعا راه خلاصی پیش پایش نیست.
چاپ دوم(1392) رمان«پیش از آنکه بخوابم»نوشته اس. جی. واتسون با ترجمه شقایق قندهاری در 384 صفحه، با شمارگان هزار و 650 نسخه و به بهای 15 هزار تومان از سوی نشر آموت در تهران چاپ و منتشر شده است.
