«انتقام»
نویسنده: یوکو اوگاوا
مترجم: کیهان بهمنی
ناشر: آموت، چاپ دوم ۱۳۹۴
۲۰۸ صفحه، 12500 تومان
آدمها دنیای داستانهای اسرارآمیزند. هر انسان روزانه انباری از داستانها را با خود حمل می‌کند و از کنار داستان دیگران می‌گذرد. تقاطع این داستانها، مثل فیلمی در خیابانی دایره‌وار در تکرار است. راز هر داستانی با رازی در داستان دیگر گره خورده و در این بین ما با هزارتویی بی پایان از دنیای پر رمز و راز داستانها طرفیم.
مجموعه داستان انتقام، نوشته نویسنده پرکار ژاپنی- اوگاوا دارای چنین ساختار روایی دایره‌واری است. با وجود مستقل بودن هر داستان از داستانهای دیگر، عنصری مرموز در هر داستان ایفای نقش می‌کند که موضوع اصلی داستان بعدی است به گونه‌ای که تمامی داستانها در ارتباطی درون‌متنی با یکدیگر پیش می‌روند و خواننده در پایان کتاب، باز به ابتدای داستان بازمی‌گردد. در داستان «روپوش‌های بیمارستان» دو منشی بیمارستان در حین انجام کار مشغول صحبت با یکدیگر هستند و یکی از آنها تعریف می‌کند که قرار بوده مرد مورد علاقه‌اش از همسرش جدا شود تا با هم ازدواج کنند، اما مرد بهانه آورده که نتوانسته است موضوع را با همسرش مطرح کند، چون قطار تاخیر داشته و همچنین فهمیده همسرش باردار است. قطار در فصل رویش گل‌های گیلاس به علت بارش برف تاخیر داشته است. دختر عصبانی است و درددل می‌کند و در انتها می‌گوید، مرد را خواهد کشت. در داستان «رفتگر کوچک» می‌بینیم که قطار به علت بارش برف در فصل رویش شکوفه‌های گیلاس تاخیر دارد و در داستان «به موزه شکنجه خوش آمدید» می‌بینیم که پلیس درباره علت مرگ مرد داستان «روپوش‌های بیمارستان» تحقیق می‌کند؛ قتلی که با خشونت بسیار و با ضربات متعدد چاقو با خونسردی هر چه تمام روایت می‌شود. در داستانی دیگر نامزد شخصیت اصلی داستان او را به علت جذاب دانستن نوع و علت این قتل رها می‌کند و... . انگار داستانی کلی در پس این کتاب، تمام این خطوط داستانی را به هم ارتباط می دهد و ساختار داستانی اثر را به رمان نزدیک می‌کند.
یوکو اوگاوا، ریاضی دان و نویسنده ژاپنی متولد سال ۱۹۶۲ است که کار نوشتن را از ۲۸ سالگی شروع کرد. او در کارنامه ادبی خود بیش از سی رمان و داستان کوتاه و چندین جایزه ادبی از جمله جایزه شیرلی جکسن (۲۰۰۸) دارد. منتقدان او را متاثر از نویسنده هموطنش هاروکی موراکامی و همچنین بورخس نویسنده نامدار امریکای لاتین می‌دانند.
از خانم اوگاوا تا به حال سه کتاب بنام‌های خدمتکار و پروفسور (با دو ترجمه کیهان بهمنی و آسیه و پروانه عزیزی)، انتقام و هتل آیریس به فارسی ترجمه شده است. هرچند مخاطب ایرانی اوگاوا را با رمان خدمتکار و پروفسور می‌شناسد؛ رمانی که به عنوان یکی از شاهکارهای ادبی در سالهای اخیر شناخته شده است. داستانی پیرامون عشق به ریاضی یک استاد ریاضیات که سالهاست حافظه خود را از دست داده ولی همچنان تمام وقت مشغول مطالعه ریاضی است و با آن آرامش می‌گیرد. در سال ۲۰۰۴ این رمان جایزه پرفروش‌ترین كتاب را از «یومیروی پرایز» دریافت كرد. همچنین اقتباس سینمایی نیز از این اثر شده است؛ فیلمساز ژاپنی «تاكاشی كویزومی» فیلمی را با عنوان «پروفسور و معادله محبوبش» در سال ۲۰۰۶ ساخت که در بیست‌وششمین جشنواره فیلم فجر جایزه بهترین كارگردانی بخش «سینما حقیقت» را از آن خود كرد.
در مقابل رمان خدمتکار و پروفسور که درباره اخلاقیات است و ارتباطی انسانی بین سه نسل را در روایتی خطی به تصویر می‌کشد و همچنین قصه ای رئال دارد، اوگاوا در مجموعه داستان انتقام به سراغ مرگ می‌رود. خشونت، مرگ، ترس و انتقام تم اصلی تمام داستانهای این کتاب است که بر خلاف سایر داستانهای گوتیک، در اینجا نویسنده نگاهی جرم‌گونه به این موضوعها ندارد بلکه او در پی تکوین شخصیت و شناخت روح بشر در پس هر مرگ/ قتل دارد و در این روایت چاره‌ای ندارد جز گریز به تصاویر ذهنی و سوررئال همچون آثار سینمایی کارگردانانی چون دیوید لینچ. به عنوان نمونه، اوگاوا در داستان «بانو جِی پیر» ماجرای زندگی پیرزنی را روایت می‌کند که در باغچه خود هویج‌هایی شبیه دست انسان با پنج انگشت پیدا می‌کند. بعدها پلیس جنازه بی دست شوهر این زن را پیدا می‌کند و کاشف به عمل می‌آید که خانم «جی» شوهر خود را کشته بود و دستانش را قطع کرده در باغچه خانه خود دفن کرده بود. این تصویرِ به شدت عجیب و مرموز برای من یادآور تصویر پیدا شدن گوش بریده ون گوگ توسط شخصیت اصلی فیلم «مخمل آبی» لینچ بود که در هر دو اثر مولف همچون فیلسوفی مخاطب را با خشونتی غیرمتعارف ورای تصویر روبه‌رو می‌کند و دریچه‌ای نو به سوی حقیقت روح پیچیده بشر پیش روی وی می‌گشاید.
کتاب انتقام که ترجمه دقیق عنوان ژاپنی آن «جسد خاموش و خاکسپاری غلط» است، شامل یازده داستان سیاه با نام‌های: «بعد از ظهر در نان فروشی»، «آب میوه»، «بانو جِی پیر»، «رفتگر کوچک»، «روپوش‌های بیمارستان»، «کیفی برای قلب»، «به موزه شکنجه خوش آمدید»، «مردی که کمربند طبی می‌فروخت»، «آخرین ساعت زندگی ببر بنگال»، «گوجه فرنگی و قرص ماه» و «گیاهان سمی» است. نثر شیوا و تاثیر گذار یوکو اوگاوا در پیوند دادن این یازده داستان آمیخته به مرگ و وحشت او را در کنار نویسندگان بزرگی چون جویس، موراکامی و شروود اندرسن قرار می‌دهد. این کتاب برنده‌ی جشنواره جوایز داستانهای خارجی مستقل ۲۰۱۴ بریتانیا شده است که با ترجمه روان کیهان بهمنی و به همت نشر آموت منتشر شد.
